“`html
Haftanın son işlem gününe kadar piyasalarda, Fed’in faiz kararı, Fed Başkanı Jerome Powell’ın “tedbirli” açıklamaları ve Trump’ın yürürlüğe koyduğu yeni tarife düzenlemeleri fiyatlamalar üzerinde önemli bir etkide bulundu.
Çarşamba günü, Fed’in faiz oranlarını sabit tutma kararının yanı sıra, Başkan Powell’ın yaptığı açıklamalar piyasalarda dikkatle izlendi. Powell’ın bazı mallardaki tarifelerin fiyatlara etkisinin belirginleşmeye başladığını söylemesi, Eylül ayındaki faiz indirimine yönelik beklentileri zayıflattı. Bunun yanı sıra, Trump perşembe günü, belirli ülkeler için gümrük vergilerinde artış öngören bir kararnameyi imzaladı. Beyaz Saray’dan gelen açıklamada, bu kararın ABD’nin ticaret açığını azaltmayı amaçladığı ifade edildi. Kararnamede, ülkeler için yüzde 10 ile yüzde 41 arasında değişen tarifeler uygulanacağı belirtiliyor. Makroekonomik veriler açısından Fed, faiz oranlarını yüzde 4,25 – 4,50 aralığında sabit tutmayı sürdürürken, geleceğe dair faiz indirimine yönelik belirsizlik, piyasalarda “şahin” bir algı yaratarak doların değer kazanmasına neden oldu. Ayrıca, geçen Temmuz ayında beklenenden fazla artan ADP özel sektör istihdam verisi, Amerikan ekonomisinin dayanıklılığını ortaya koyarak Fed’in sıkı para politikasını devam ettirebileceği yönündeki beklentileri pekiştirdi.
Diğer yandan, Çin ile ABD arasında Stockholm’de yeniden başlayan ticaret müzakereleri ve ek tarifelere yönelik 90 günlük erteleme çabaları, ticaret savaşının daha fazla tırmanmayacağına dair umutları artırdı.
Tüm bu gelişmeler, istihdam verilerinin açıklanmasına kadar olan sürede, dolar endeksini ve piyasalardaki risk iştahını artırarak emtia fiyatlamalarını etkileme yönünde önemli rol oynadı. Ancak, Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verileri, ülkede istihdamın beklenenden daha zayıf seyrettiğine işaret etti. Önceki aylara dair verilerde yapılan revizyonlar, durumu daha da olumsuz hale getirdi.
Temmuz ayındaki tarım dışı istihdam, yalnızca 73 bin kişi artış göstererek piyasa beklentilerinin altında kalmış oldu.
Ayrıca, önceki aylara ilişkin tarım dışı istihdam verilerinde aşağı yönlü revizyonlar yapılmış durumda. Mayıs ayında 144 bin olarak açıklanan istihdam artışı 19 bine, Haziran ayında ise 147 bin olarak bildirilen artış 14 bine revize edildi. Bu durum, son iki ay itibariyle toplamda 258 bin kişilik bir aşağı yönlü güncellemeyi beraberinde getirdi. Zayıf Temmuz verisi ve önceki aylara yönelik sert revizyonlar, istihdam piyasasındaki zayıflamanın daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmasına neden olurken, ABD’de resesyon riskiyle ilgili endişeleri artırdı. Bu durum, Fed’in Eylül ayından itibaren yıl sonuna kadar en az iki faiz indirimine gidebileceği beklentilerini güçlendirdi. Jeopolitik alanda ise ABD ve Rusya arasında olası nükleer bir savaş riski, gündemdeki yerini koruyor. Trump ile eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in karşılıklı açıklamaları, nükleer savaş endişelerini artırmış durumda. Trump, Medvedev’in sözlerine yanıt vererek, nükleer silahlar noktasında tam anlamıyla hazır olduklarını ve iki nükleer denizaltının uygun bölgelere konuşlandırılacağını beyan etti. Tüm bunların ardından, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 15 baz puanlık bir düşüşle haftayı yüzde 4,22 seviyesinden kapatırken, dolar endeksi yüzde 1,5 artışla 99,1 seviyesine yükseldi.
Geçen hafta değerli metaller, açıklanan makroekonomik veriler ve Fed Başkanı Powell’ın ifadeleri dolayısıyla değer kaybı yaşarken, tarım dışı istihdam verisinin ardından kayıplarından bir kısmını telafi etmeyi başardı.
Altın ve gümüşün ons fiyatı, ticaret anlaşmasını oluşturan risk iştahının artışı, dolar endeksinin güçlenmesi ve Fed Başkanı Powell’ın faiz indirimine yönelik temkinli duruşuyla birlikte azalan güvenli liman talepleri ile üç haftanın en düşük seviyelerine geriledi.
Ancak, Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verilerinin beklentileri karşılayamaması üzerine, altın haftayı yükselişle kapatmayı başarırken, gümüş de kayıplarının bir kısmını geri aldı.
Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, altın için %1 değer kazanırken, paladyum %0,8, gümüş %3 ve platin %6,2 oranında değer kaybetti.
Baz metallerde geçen hafta olumsuz bir seyir gözlemlenirken, Trump’ın tarife hamleleri fiyatlamalarda belirleyici bir rol oynadı.
Trump’ın bakır ürünlerine getirdiği %50 gümrük vergisi kararı, beklenilenin aksine kapsamlı kısıtlamalar içermeyerek, cevher, konsantre ve katot gibi temel girdilerin vergiden muaf tutulmasıyla sonuçlandı.
Bu gelişme, COMEX’te ABD bakır fiyatlarının bir günde %17’nin üzerinde gerilemesine sebep olurken, son haftalarda Londra küresel endeksi ile meydana gelen fiyat farkını da ortadan kaldırdı.
Uzmanlar, Trump’ın daha sonra dar kapsamlı bir tarife uygulamasına geçmesini bir “geri adım” olarak değerlendirirken, bunun yüksek gümrük maliyetlerinin ABD ekonomisi tarafından taşınamayacağı endişesini ortaya koyduğunu belirtti.
Geçtiğimiz hafta, baz metallerde tezgah üstü piyasalarda libre bazında bakırda %23,4, çinkoda %3,5, alüminyumda %2,4, kurşunda %2,2 ve nikelde %1,6 değer kaybı yaşandı.
Petrol fiyatlarının, ABD ve AB arasındaki ticaret anlaşması ile talep belirsizliklerini azaltması, Trump’ın Rusya’ya Ukrayna’daki savaşı sonlandırması için koyduğu sürenin kısaltmasına yönelik açıklamaları fiyatları olumlu yönde etkiledi. Trump, Rusya’ya Ukrayna’daki savaşın sona ermesi için tanıdığı sürenin 10-12 güne indirildiğini açıkladı. Bu açıklamalar, küresel arz kaygılarını artırdı. ABD ile Avrupa Birliği arasında yapılan ticaret anlaşması, AB ürünlerinin çoğuna yüzde 15 ithalat vergisi getirilmiş olmasına rağmen, olası bir ticaret savaşını önleyerek, yakıt talebine dair karamsar beklentileri azalttı.
Öte yandan, düşük kalan tarım dışı istihdam verilerinin ardından, dünyanın en büyük petrol tüketicisi olan ABD’de talebin zayıf kalabileceği endişesiyle, Brent petrolün varil fiyatı Cuma günü yaklaşık %3,47 düşerek 69,08 dolardan kapandı. Doğal gaz piyasasında ise ABD ile AB’nin ticaret anlaşması çerçevesinde, Avrupa Birliği’nin ABD’den stratejik enerji alımlarını artırma taahhüdünde bulundu.
Analistler, anlaşmanın uzun vadede ABD’den sağlanacak yüksek miktarda LNG arzı nedeniyle küresel gaz fiyatları üzerinde baskı oluşturabileceğini ve piyasanın arz fazlası ile karşılaşabileceğini ifade ettiler. Bu gelişmeler ışığında Brent petrolün varil fiyatı %2,5 artarken, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da %0,9 düşüş kaydetti.
Tarım emtia pazarında, geçtiğimiz haftada arz-talep dengesinin izlenmesi ve tarım dışı istihdam verisinin yarattığı küresel ekonomik belirsizliklerin fiyatlamalara etkisi belirgin oldu. Buğday fiyatlarında, Rusya’nın 2025-2026 dönemi Ihracat tahmini 43,3 milyon tona yükseltilirken, üretim tahmini de 83,6 milyon tona çıkarıldı; bu durum küresel arzı artırıp fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Mısır fiyatları ise, Brezilya’daki Safrinha hasatının geçen yılın gerisinde kalması nedeniyle arz riski taşırken, ABD’deki artan etanol üretimi de mısır talebini destekleyen bir başka etken oldu. Analistler, ekonomik yavaşlama sinyali veren istihdam verilerinin yatırımcıları riskli varlıklardan uzaklaştıracağını ve bu durumun tarımsal emtia piyasasında vadeli işlemlerde satış baskısı yaratabileceğini öngörüyorlar.
Tüm bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar pirinçte %2,9, soya fasulyesinde %3,2 ve buğdayda %4 gerilerken, mısırda ise %2,9 artış kaydedildi.
ABD’de bulunan emtia borsası Intercontinental Exchange üzerinde, libre bazında fiyatlar kahvede %3,8, şekerde %0,6 ve pamukta %2,7 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı %9,7 düşüşle tamamladı.
“`
